Đồng phục xuất phát từ lối mòn tư duy?

Tại sao học trò phải mặc đồng phục để người lớn cảm thấy đẹp, thấy trường mình có khuôn khổ, nề nếp, không lôm côm?

Trong khi các em cũng cần có sự thoải mái, tiện lợi khi đến lớp (nhất là các nữ sinh phải mặc áo dài trong cả tuần). 

Đồng phục cũng không đồng nghĩa với hiệu quả trong việc quản lý học sinh ra vào trường. Thực tế hiện nay, nếu muốn vào trường nào đó, người lạ chỉ cần mua, hoặc mượn cái áo để ra vào, đâu khó khăn gì. 

Thay vào đó, các trường hoàn toàn có thể vận dụng các thiết bị điểm danh, quẹt thẻ từ như các công ty đang làm để quản lý, vừa nhanh gọn, tiện lợi và hiệu quả hơn nhiều qua việc nhìn áo để nhận biết. 

Bên cạnh đó, nhà trường chỉ cần quy định cụ thể các tiêu chí của trang phục đến lớp để đảm bảo tính thẩm mỹ, nghiêm túc, không lố lăng, phản cảm là được.

Trong một video của một kênh tiếng Anh khá nổi tiếng, một cô bé hỏi mẹ mình khi chiên cá sao phải chặt thành ba khúc, mẹ cô trả lời vì bà ngoại làm thế.

Cô bé hỏi bà ngoại thì bà trả lời do bà cố hay làm vậy. Và câu trả lời của bà cố thì vô cùng đơn giản, chỉ vì thời xưa cái chảo trong nhà nhỏ quá, nên phải chặt. 

Thế đấy, có những điều chúng ta làm đi làm lại, lặp đi lặp lại từ năm này đến năm khác, chỉ vì thói quen, lối mòn mà không biết lý do thực sự là từ đâu. 

Mà đôi khi, biết đâu đấy có những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn nhưng đầy khao khát lại ngần ngại, hay không thể bước vào cổng trường, chỉ vì bộ đồ đồng phục.

Nguyễn Hiếu Quân

Sự hòa đồng không tới từ bộ quần áo

Mỗi lúc soạn đồ cũ để tặng trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, tôi thường thấy nhiều quần áo đồng phục của học sinh. Khi đó, tôi tự hỏi đồng phục trong trường học để làm gì? 

Hẳn nhiều người sẽ trả lời ngay, đồng phục để che đi khoảng cách giữa học sinh giàu và học sinh nghèo, để đẹp, để dễ quản lý học sinh.

Và thế là, đồng phục trở thành một điều bắt buộc, một điều không thể thay đổi mà mỗi trường học, từ cấp một đến cấp ba đều thực hiện một cách rập khuôn, đồng bộ. 

Trong xã hội hiện nay, hoàn cảnh gia đình học trò đâu có thể che đậy qua bộ đồ đồng phục. Chúng ta cũng không thể mong các em học sinh nghèo sẽ cảm thấy bình đẳng, tự tin hơn vì bộ đồ của mình giống như của bạn khá giả. 

Bởi học sinh giàu hay nghèo trong lớp, trong trường chỉ cần nhìn vào cái điện thoại đời mới, đắt tiền, hay đôi giày thời thượng, hàng hiệu, vài phụ kiện sành điệu khác đã thể hiện quá rõ “đẳng cấp”. 

Và do đó vai trò của đồng phục trong việc che đậy điều này trở thành vô nghĩa. 

Nên chăng, thay vì bắt các con phải như nhau qua bộ quần áo, người lớn là cha mẹ, thầy cô hãy giáo dục, bảo ban để các em hòa đồng, trân quý và tôn trọng nhau một cách vô tư chứ không phải vì vật chất, hay tiền bạc. 

Bên cạnh đó, việc bắt buộc đồng phục đôi khi lại chất thêm gánh nặng không hề nhẹ lên gia đình các em học trò nghèo vào mỗi đầu năm học.

Mỗi bộ đồng phục có giá vài trăm ngàn, mà không phải chỉ một bộ vì phải thay đổi trong tuần, theo mùa. Nhiều em phải mặc lại những bộ cũ, rách từ các năm trước, chỉ thêm tủi thân hơn mà thôi.

Đồng phục xuất phát từ lối mòn tư duy?

Tại sao học trò phải mặc đồng phục để người lớn cảm thấy đẹp, thấy trường mình có khuôn khổ, nề nếp, không lôm côm?

Trong khi các em cũng cần có sự thoải mái, tiện lợi khi đến lớp (nhất là các nữ sinh phải mặc áo dài trong cả tuần). 

Đồng phục cũng không đồng nghĩa với hiệu quả trong việc quản lý học sinh ra vào trường. Thực tế hiện nay, nếu muốn vào trường nào đó, người lạ chỉ cần mua, hoặc mượn cái áo để ra vào, đâu khó khăn gì. 

Thay vào đó, các trường hoàn toàn có thể vận dụng các thiết bị điểm danh, quẹt thẻ từ như các công ty đang làm để quản lý, vừa nhanh gọn, tiện lợi và hiệu quả hơn nhiều qua việc nhìn áo để nhận biết. 

Bên cạnh đó, nhà trường chỉ cần quy định cụ thể các tiêu chí của trang phục đến lớp để đảm bảo tính thẩm mỹ, nghiêm túc, không lố lăng, phản cảm là được.

Trong một video của một kênh tiếng Anh khá nổi tiếng, một cô bé hỏi mẹ mình khi chiên cá sao phải chặt thành ba khúc, mẹ cô trả lời vì bà ngoại làm thế.

Cô bé hỏi bà ngoại thì bà trả lời do bà cố hay làm vậy. Và câu trả lời của bà cố thì vô cùng đơn giản, chỉ vì thời xưa cái chảo trong nhà nhỏ quá, nên phải chặt. 

Thế đấy, có những điều chúng ta làm đi làm lại, lặp đi lặp lại từ năm này đến năm khác, chỉ vì thói quen, lối mòn mà không biết lý do thực sự là từ đâu. 

Mà đôi khi, biết đâu đấy có những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn nhưng đầy khao khát lại ngần ngại, hay không thể bước vào cổng trường, chỉ vì bộ đồ đồng phục.

Nguyễn Hiếu Quân

Phát biểu của ông Sáu đưa ra tại hội thảo đổi mới căn bản toàn diện hoạt động đào tạo trong các trường ĐH và CĐ do Hiệp hội các trường ĐH và CĐ Việt Nam tổ chức ngày 2/10 tại TP.HCM.

Sôi động những thương vụ bạc tỉ chuyển nhượng trường đại học

Đại học thu hút tiến sĩ với mức lương 3.000 - 4.000 USD

Trường đại học chi tiền tỷ để thu hút tiến sĩ

7 đại học Việt Nam lọt tốp 500 trường hàng đầu châu Á

Đang phải dọn nhiều "rác"

"Chúng ta đưa ra thị trường quá nhiều trường đại học nhưng không đáp ứng được thực tế mà lại tạo ra "rác". Hiện nay, tỉnh nào cũng có trường đại học, nhưng không phải trường nào cũng đáp ứng được yêu cầu xã hội", ông Sáu nói.

Ông Dương Văn Sáu, Trưởng khoa Văn hóa du lịch, Trường ĐH Văn hóa Hà Nội

Ông nhìn nhận giáo dục đại học đang chuyển từ đào tạo tinh hoa, đỉnh cao xuống đào tạo phổ cập và đại trà. Từ đó tạo ra rất nhiều "hàng nhái", "hàng chợ". Khi có bộ lọc của thế giới, sự chia sẻ giữa đào tạo trong nước và quốc tế thì "hàng nhái" này sẽ bị loại ra.

Vị trưởng khoa này chỉ ra 6 vấn đề của giáo dục đại học Việt Nam hiện nay. Đó là: hệ thống đang bị khép kín, thiếu liên thông giữa trình độ và các phương thức đào tạo, nặng lý thuyết, nhẹ thực hành;chưa gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu khoa học với sản xuất kinh doanh dẫn tới thừa thầy, thiếu thợ; chưa chú trọng tới đến nhân cách, đạo đức, lối sống, kỹ năng làm việ; phương pháp đào tạo lạc hậu chủ yếu truyền thụ kiến thức một chiều, tổ chức thi, kiểm tra thiếu thực chất, mắc bệnh thành tích; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý bất cập về số lượng, cơ cấu; cơ sở chính sách đầu tư cho giáo dục chưa phù hợp…

"Tóm lại chất lượng giáo dục đại học chúng ta còn thấp so với yêu cầu công cuộc đổi mới. Tất cả phải thay đổi. Phải thay đổi từ tư duy, nhận thức làm việc"- ông Sáu đề nghị.

Văn bản nhà nước mâu thuẫn

Thảo luận sâu hơn về các vấn đề, GS Lâm Quang Thiệp, Trường ĐH Thăng Long, hiện nay các văn bản đang có nhiều mâu thuẫn,  gây khó khăn cho việc đào tạo. Ví dụ Quyết định 1981 của Thủ tướng về Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân quy định "Chương trình đào tạo đại học có thời gian tương đương 3-5 năm học tập trung" trong khi quy định trước đây là 4-6 năm làm cho nhiều trường phân vân về thời gian đào tạo.

Ngoài ra, Quyết định 1981 về Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và Quyết định 1982 về Khung trình độ quốc gia cũng mâu thuẫn với nhau. Cụ thể chương trình đào tạo bậc đại học ở Quyết định 1982 quy định yêu cầu khối lượng học tập tối thiểu là 120 tin chỉ, số tín chỉ này tương đương với 4 năm chứ không phải 3 năm. Do vậy, nếu quy định chương trình đào tạo bậc cử nhân 3 năm thì không thể thực hiện được.

Ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM cho rằng các trường đại học ở Việt Nam phát triển quá chậm vì sức ỳ rất lớn; tư duy con người, đặc biệt là đội ngũ lãnh đạo trì trệ, không kịp thay đổi với thời đại.

Ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM

Theo vị hiệu trưởng này, chưa bao giờ nền tảng công nghệ thuận lợi để các trường hợp tác, chia sẻ nguồn lực cùng phát triển như hiện nay. Trước đây, nếu thầy giáo không dám chia sẻ lên mạng bài giảng vì sợ bị ăn cắp thì nay có thể chia sẻ thoải mái mà lại có tiền.

"Hiện nay chúng tôi đã áp dụng chính sách thưởng cho bài giảng của giảng viên được chia sẻ nhiều trên Youtube. Bài giảng nào được xem nhiều nhất chúng tôi sẽ thưởng lớn. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ bài giảng, thậm chí chia sẻ phòng thí nghiệm vì trường nào cũng xây dựng phòng thí nghiệm thì lãng phí lắm"- vị hiệu trưởng này cho hay. Theo ông, nên đặt áp lực cho giảng viên bằng cách sử dụng dữ liệu thế giới. 

Lê Huyền

-Ông Dương Văn Sáu, Trưởng khoa Văn hóa du lịch, Trường ĐH Văn hóa Hà Nội cho hay, hiện các cơ sở đào tạo đại học ở Việt Nam đang tăng nhanh nhưng chất lượng lại chưa tương xứng với đòi hỏi xã hội.

Phát biểu của ông Sáu đưa ra tại hội thảo đổi mới căn bản toàn diện hoạt động đào tạo trong các trường ĐH và CĐ do Hiệp hội các trường ĐH và CĐ Việt Nam tổ chức ngày 2/10 tại TP.HCM.

Sôi động những thương vụ bạc tỉ chuyển nhượng trường đại học

Đại học thu hút tiến sĩ với mức lương 3.000 - 4.000 USD

Trường đại học chi tiền tỷ để thu hút tiến sĩ

7 đại học Việt Nam lọt tốp 500 trường hàng đầu châu Á

Đang phải dọn nhiều "rác"

"Chúng ta đưa ra thị trường quá nhiều trường đại học nhưng không đáp ứng được thực tế mà lại tạo ra "rác". Hiện nay, tỉnh nào cũng có trường đại học, nhưng không phải trường nào cũng đáp ứng được yêu cầu xã hội", ông Sáu nói.

Ông Dương Văn Sáu, Trưởng khoa Văn hóa du lịch, Trường ĐH Văn hóa Hà Nội

Ông nhìn nhận giáo dục đại học đang chuyển từ đào tạo tinh hoa, đỉnh cao xuống đào tạo phổ cập và đại trà. Từ đó tạo ra rất nhiều "hàng nhái", "hàng chợ". Khi có bộ lọc của thế giới, sự chia sẻ giữa đào tạo trong nước và quốc tế thì "hàng nhái" này sẽ bị loại ra.

Vị trưởng khoa này chỉ ra 6 vấn đề của giáo dục đại học Việt Nam hiện nay. Đó là: hệ thống đang bị khép kín, thiếu liên thông giữa trình độ và các phương thức đào tạo, nặng lý thuyết, nhẹ thực hành;chưa gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu khoa học với sản xuất kinh doanh dẫn tới thừa thầy, thiếu thợ; chưa chú trọng tới đến nhân cách, đạo đức, lối sống, kỹ năng làm việ; phương pháp đào tạo lạc hậu chủ yếu truyền thụ kiến thức một chiều, tổ chức thi, kiểm tra thiếu thực chất, mắc bệnh thành tích; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý bất cập về số lượng, cơ cấu; cơ sở chính sách đầu tư cho giáo dục chưa phù hợp…

"Tóm lại chất lượng giáo dục đại học chúng ta còn thấp so với yêu cầu công cuộc đổi mới. Tất cả phải thay đổi. Phải thay đổi từ tư duy, nhận thức làm việc"- ông Sáu đề nghị.

Văn bản nhà nước mâu thuẫn

Thảo luận sâu hơn về các vấn đề, GS Lâm Quang Thiệp, Trường ĐH Thăng Long, hiện nay các văn bản đang có nhiều mâu thuẫn,  gây khó khăn cho việc đào tạo. Ví dụ Quyết định 1981 của Thủ tướng về Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân quy định "Chương trình đào tạo đại học có thời gian tương đương 3-5 năm học tập trung" trong khi quy định trước đây là 4-6 năm làm cho nhiều trường phân vân về thời gian đào tạo.

Ngoài ra, Quyết định 1981 về Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và Quyết định 1982 về Khung trình độ quốc gia cũng mâu thuẫn với nhau. Cụ thể chương trình đào tạo bậc đại học ở Quyết định 1982 quy định yêu cầu khối lượng học tập tối thiểu là 120 tin chỉ, số tín chỉ này tương đương với 4 năm chứ không phải 3 năm. Do vậy, nếu quy định chương trình đào tạo bậc cử nhân 3 năm thì không thể thực hiện được.

Ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM cho rằng các trường đại học ở Việt Nam phát triển quá chậm vì sức ỳ rất lớn; tư duy con người, đặc biệt là đội ngũ lãnh đạo trì trệ, không kịp thay đổi với thời đại.

Ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM

Theo vị hiệu trưởng này, chưa bao giờ nền tảng công nghệ thuận lợi để các trường hợp tác, chia sẻ nguồn lực cùng phát triển như hiện nay. Trước đây, nếu thầy giáo không dám chia sẻ lên mạng bài giảng vì sợ bị ăn cắp thì nay có thể chia sẻ thoải mái mà lại có tiền.

"Hiện nay chúng tôi đã áp dụng chính sách thưởng cho bài giảng của giảng viên được chia sẻ nhiều trên Youtube. Bài giảng nào được xem nhiều nhất chúng tôi sẽ thưởng lớn. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ bài giảng, thậm chí chia sẻ phòng thí nghiệm vì trường nào cũng xây dựng phòng thí nghiệm thì lãng phí lắm"- vị hiệu trưởng này cho hay. Theo ông, nên đặt áp lực cho giảng viên bằng cách sử dụng dữ liệu thế giới. 

Lê Huyền